Psikolojik yorgunluk ya da zihinsel yorgunluk; kronik olarak strese maruz kalmış kişilerde sıkça görülen bir durumdur. Stres seviyesinin daha yüksek olduğu mesleklerde daha sık görülen psikolojik yorgunluk hem mesleki işlevselliği hem de yaşam kalitesini olumsuz olarak etkilemektedir. Bununla birlikte psikolojik yorgunluk, sadece stres yükü fazla olan mesleklerde değil, stresli durumlar ile uzun süre baş etmek durumunda olan herkeste görülebilmektedir.
Psikolojik yorgunluk belirtilerinin yoğunluğu ve süresi kişiden kişiye değişiklik gösterilebilse de belirtileri çoğu kişi için oldukça benzerdir.
Psikolojik Yorgunluk Belirtileri
- Motivasyon eksikliği. Söz konusu motivasyon eksikliği kendini mesleki veya kişisel alanlarda gösterebilir.
- Süregelen ve yoğun kaygı, huzursuzluk ve umursamazlık duyguları.
- İşte, okulda veya evde verilen görevleri yerine getirmede güçlük çekmek.
- Depresif ruh hali.
- Kolayca öfkelenebilme hali.
- Kişilerarası ilişkilerden uzaklaşma. Kendini ilişkilerden çekme.
- Artan şekilde riskli davranışlarda bulunmak.
Bu belirtilerin yanı sıra psikolojik yorgunluk kendini zaman zaman fiziksel belirtiler üzerinden de gösterebilmektedir.
Bu belirtilerden bazıları:
- İştahta artma veya azalma.
- Sindirim problemleri.
- Açıklanamayan ve aniden başlayan baş veya kas ağrıları.
- Düzenli ve yeterince uzun süre uyumanıza rağmen süregelen yorgunluk hissi.
Her ne kadar depresyon belirtileri ile oldukça benzer olsa da psikolojik yorgunluk belirtileri kişinin içinde bulunduğu hayat koşullarının sonucu olarak ortaya çıkar ve stres etmenlerinin ortadan kalkması sonrasında bu belirtilerin azalması beklenir. Bununla birlikte depresyona benzer olarak psikolojik yorgunluk yaşayan kişiler yeni ilişkiler kurmakta ve sürdürmekte, hedeflerini yerine getirmede ve hayatlarının birçok alanında tatmin duygusu hissetmekte hatırı sayılır zorluklar yaşamaktadır.
Psikolojik Yorgunluk ile Başa Çıkma Yöntemleri
- Stres kaynağından kurtulmak veya maruz kalınan stresin yoğunluğunu azaltmak.
- Düzenli aralıklarla mola vermek.
- Kendinize zaman ayırmak ve bu ayrılan zamanda zevk aldığınız veya sizi rahatlatan bir aktivite ile ilgilenmek.
- Hayatınızın kontrolünüz altında olan kısımlarına odaklanmak ve onları iyileştirmek.
- Düzenli fiziksel aktivite süresini arttırmak.
- Aileniz veya arkadaşlarınızdan destek almak, onlar ile keyif veren aktivitelerde bulunmak.
- Profesyonel bir ruh sağlığı uzmanı ile görüşmek.
Psikoloji yorgunluk finansal sorunlar, sağlık sorunları veya fiziksel/psikolojik sorunların arttığı dönemlerde daha fazla görülebileceği gibi bu sorunların hissedilen etkisini de arttırabilir. Bununla birlikte psikolojik yorgunluğun etkileri, uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve sosyal/psikolojik destek ile azaltılabilir.
